Biografia Saudozu Lamelino Salsinha

Date:

Share post:

Reportagen:  Osterlia Muni

NUNU TALI (Ermera) – LOMELINO DO ROSÁRIO SALSINHA, Moris iha Vila Verde, Dili Timor-Leste 28 Outubro 1975 husi aman Luis António Salsinha, lisan Koilate Raeleki no inan Armanda de Araújo Arranhado, lisan Berleba Mauadu, iha Nunutali, Ermera (24/05/2025).

Iha  7 dezembru 1975 ho idade fulan 3 iha inan nia kous, hetan konsentrasaun obrigatóriu lha Lanud Bairro Pitte Dili. Iha loron 8 Dezembru 1975 ho inan – aman halai husi Vila Verde, Dili refuzia ba Dare, Dili. Dia 9 Dezembru 1975 simu sakramentu baptizmu antes ho aman inan hala’i ba Aileu hodi liu ba Ermera.

Durante nia moris, Saudozu ne’ebe to’o hakoyuk iis, asumi hela kargu   Prezidenti Asosiasaun Football Ermera, remata eskola Primaria iha Eskola Católica, Missão.   Eskola Pre-Sekundária iha Escola Católica Ermera,  Eskola Secundária iha Escola Católica Ermera no Graduadu Diploma Licenciatura husi  Universidade da Paz  Dili.

Nia Profisaun Funcionáriu no Manager Café Fresco Cooperativa Café Timor (CCT), Estado no Railaku iha Ermera 1998 – 2019, Professor Técnico Café Fresco, ETCI Ermera. Kargu Prezidente Asosiasaun Futebol Ermera asumi desde 2022-2025.

Nia dedikasaun durante moris, hahu husi idade adulto partisipa iha movimentu Rezisténsia ba Abrigu rezidénsia Xanana Gusmão Nunutali, Ermera 1991.

Ho idade joven, partisipa movimentu Frente Klandestina Komandante ein-Xefe Nino Konis Santana tinan 1994-1998 ho kódigu Saudozu Nino Konis Santana fo ho naran RELLY, tanbá saudozu halo servisu rezisténsia klandestina ho maduru.

“Iha ámbitu serbisu koordenasaun sira, simu mos orientasaun husi herói Nino Konis Santana, nuudar responsável lojistika rezisténsia nian, ligadu ho Abrigu Loblala, Ermera, husi responsável Sr. António 55. Partisipante Asaun Demostrasaun ba Timor nia Independénsia iha Ambitu visita S.S. Papa João Paulo II iha Tasi-tolu,  12 Outubru 1989.

Nia mos sai membru Juventude Katolika ( Muda-mudi Katolik) ParokiaErmera. Nia mos nuudar Sekretáriu Jeral Interinu, organizasaun FITUN-Rezisténsia 2019 – 2025.

Rezultadu prinsipais iha Dedikasaun husi Obra Rezistensia nian,Responsável lojistika no transportasaun dokumentus sira durante atividades Gerilla Komandante ein-Xefe, Xanana Gusmäo iha uma família Nunutali tinan 1991, asegura estabilidade no ambiente iha abrigu durante gerilla husi Komandante ein-Xefe Kay Rala Xanana Gusmão, sai kondutor ba ema rezisténsia sira ne’ebé halo serbisu ho movimentasaun husi Dili, Ermera, Railaku, Glenu, Nunutali, Humboe, Mirtutu, Ermera Villa, Aifu, Fatubesi, Gulolo, Letefoho, Kailaku no área espesifika sira seluk.

Lomelino  mos sai Editor ba livru Familia sai mahon ba Gerilleru iha luta Abrigu Xanana Gusmão Nunutali Horta, Ermera. Autobiográfia husi Luís António Salsinha Ay-ramu no Armanda de Araújo Halima.

Nia dedikasaun atuais sira, nuudar Membru Konsellu Veteranus Munisipiu Ermera, Responsável Movimentu Zerasaun Patriota Munisipiu Ermera, Zestor Abrigu Xanana Gusmão Nunutali, Koordenador planu Monumentu Mensajen Xanana Hituria, Humboe, Sekretáriu ba Planu obra Monumentu Hularema.

Estatu Pesoal, atualmente kazadu. Nia simu Sakramentu Matromoniau ho Otilia Madeira, iha Igreja Parókia Nossa. de Lourdes Ermera. Husik harii uma kain ne’e,  iha o Madeira an na’in 10 Mane 3, Feto 4 no anju na’in 3.

Kronolojia moras

“Iha loron 27 Janeiru 2025, saudozu Lomelino husi nia uma iha Gleno, kapital Munisipiu Ermera,  lori kareta ba Dili, atu halo Check-up Saude.

Derepente moras ho tipu kor kinur, ataka nía iha dalan area Fatuhada,Dili.  Hare kondisaun ne’e, familia sira tula ba Klinika Kolmera Dili, hodi hetan diagnóstiku inflamasaun internal. Nune’e,  rekomenda fila fali ba Klinika Fatuhada.

Hafoin iha Klinika Fatuhada, deside ba Hospital Nasional Guido Valadares, hodi halo tiha CT Scan. Hafoin ne’e, saudozu fila – fali ba uma.no kontinua halo check-up iha Dili Medical Center (DMC).

Iha loron 13 Fevereiru 2025, saudozu hasai ran, maibe iha kazu ba nia kondisaun, nune’e infermeira sira obriga kedas saudozu Lomelino ba emerjénsia no prosesa ba iha sala izolamentu.

Saudozu baixa iha sala izolamentu husi 13 Fevereiru 2025 no alta iha loron 24 Fevereiru 2025. Husi HNGV, familia lori saudozu ba deskansa iha nia  alin nia uma, Manleuana, Dili no Tiu nia uma iha Bebonuk, Dili.

Loron balu tuir mai, saudozu Lomelino hetan aprovasaun husi Doutor médiku sira no konsege halo tratamento iha Prince Court Medical CenterMalázia husi loron 7 Marsu 2025 to’o loron  14 Marsu 2025 no fila mai Timor iha loron  15 Marsu 2025.

Rezultadu tratamento iha Malázia ne’e mak konsege hanaruk deit vida husi cancro do ducto biliar (Cholangiocarcinoma) ne’ebé blokeadu ba saudozu nia kanal aten moruk, afeta ba pankreas no intestinu kiik.Durante fila husi tratamentu Malázia, saudozu Lomelino la hetan sinal rekuperasaun husi nia isin.

To’o iha  loron 19 Maiu 2025, saudozu nia aman ho inan tur hamutuk ho maun alin sira iha uma Bebonuk, Dili,  hodi desidi lori saudozu mai nia moris fatin iha Nunutali, hodi entrega nia ba nia inan, atu bele akompaña ho reseita tradisional.

Ikus mai, moras instestinal ataka saudozu Lomelino ho frekuensia boot,to’o iha loron 21 Maiu 2025 tuku 01:10am/madrugada,  saudozu hakotu iis ho idade 49. (*)

spot_img

Related articles

Kandidatu membru Polisia na’in 719 Partisipa  Ezame Kultural

Reportajen: Florentina Bianco da Cruz OE-CUSSE AMBENO – Kandidatu membru Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) foun na’in 719 iha...

HWPL Marks 11th Anniversary of September 18 World Peace Summit

CHEONGJU, Republic of Korea  (lifaupress) : – The international peace NGO Heavenly Culture, World Peace, Restoration of Light...

Dokumentu Kandidadu Ajenti Polisia 12.851 Admetidu

Reportagen: Osterlia Muni DILI- (Lifaupress): Hafoin halo selesaun Administrasaun, Komando Polisia Nasional Timor -leste ( PNTL) admiti kandidatu Ajente...

RAEOA  – SEkoop  Asina MOU Hametin  Koperativa

Reportagen:  Osterlia Muni/ Jerino F.B.P. Bere/ Maria O. Abi/ Joao A. Oqui OECUSSE- (lifaupress):  Prezidenti Autoridade Rejiaun Administrativu Espesial...