Reportajen : Florentina bianco da cruz& Jerino Fernandes B.P Bere
OE-CUSSE (lifaupress) : Grupu Produtiva foin-sa’e hamutuk 24, partisipa espozisaun iha Oe-cusse, Ambeno. Espozisaun ho thema “Promove Foin-Sae iha setor Produtivu,investe Agora”, realiza iha salaun Alfandega Oe – cusse, Tersa – feira (23/09/2025).
Espozisaun nee organiza husi Mata Dalan Institutu (MDI), Alumini Parlamentu FoinSae Timor leste(APFTL), Assosiasaun jornalista Timor – lorosa’e (AJTL), Timor-leste Organic fertilizer (TILOFE), Ermera Ai kulat mutin organicu (EAMO) no Forum Joventude Defisiente Ermera (FJDE).
Sekretariu Estadu Kooperativa ne’ebe reprezenta husi reprezentante Xefe Gabinete SeKOOP, Leovigildo Belarminho iha serimonia abertura hateten, SeKOOP kontinua tau – matan ba grupu produtivu sira nudar baze husi dezenvolvimentu ekonomia husi baze, liuhusi estabelese kooperativa nudar setor ekonomia baze.
Tanba ne’e, SeKOOP husu ba grupu kooperativa sira atu Assegura legalidade hodi sai cooperativu iha ekonomia ajustamentu, fassilita formasaun bazika ba grupu kooperativas sira hanesan formasaun kona-ba jestaun, lideransa, akontabilidade no bele lori sira ba registu formal iha ministeriu justisa no SERVER atu iha protesaun legal no hala’o atividade negosiu ho seguru.
Durante ne’e, Leovigildo Belarminho hatutan, SeKOOP apoia grupu ekonomia produtiva sira. “ Karik iha politika foun husi Governu foun iha tinan oin ba transferensia publika, karik sei la liu ona husi SeKOOP maibe liuhusi Banku Dezenvolvimentu Nasional.
SeKOOP bele aumenta kooperativu ba grupo micro ki’ik no mediu. Maibe kooperativa husi SeKOOP fokaliu ba dezenvolvimentu produsaun rai laran, hodi servisu hamutuk ho kualidade, investe iha produtividade atu hasa’e produtu agrikola.
“ Iha investimentu ne’e mos. ami servisu hamutuk ho parseiru delegadu sira iha ministeriu agrikultura, pescas, florestas,no pekuariu, no halo parseiru iha nasional no internasional atu fo apoiu ba grupu kooperativu sira iha rai laran,” nia dehan tan.
Entretantu, Country Director Oxfam Timor – leste, Pankaj Anand esplika, eventu ne’e importante ba foin – sa’e produtivu sira iha Timor – leste, hodi investe ona ba setor produtivu.
Foin – sa’e sira iha setor produtivu, servisu hamutuk ho grupo cooperative sira, partilla informasaun ba failhansus ne’ebe hasoru durante harii grupu servisu ba produtivu.
“ Eventu nee nuudar oportunidade hodi haforsa foin-sa’e sira, halo dialogu ba parte hotu, no espera joven sira servisu hamutuk ho di’ak iha setor produtividade hodi kontribui ba setor produtivu,” nia dehan.
Partisipasaun ba abertura espozisaun nee, maihusi SeKOOP, Gabinete Adjunta Sociedade Sivil GASC, Diretor OXFAm, MDI, APFTL, AJTL, TILOFE, EAMO FJDE no Grupos Produtivu sita iha Oe – cusse. (*)